| Oprócz deklaracji do ZUS, pracodawca powinien co miesiąc wręcząć pracownikowi raport ZUS RMUA.
Pracownicy
Prowadzący działalność, jeśli zatrudnia pracowników musi też za nich odprowadzać składki. W przypadku pracowników, występują obowiązkowo wszystkie składki na ubezpieczenia
społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe). Podstawą do naliczania składek jest przychód pracownika tzn. wynagrodzenie brutto. Nie nalicza się składek od zasiłków
chorobowych i wynagrodzenia za czas choroby pracownika (do 33 dnia choroby).
Ciężar ponoszenia składek jest podzielony pomiędzy pracownika i pracodawcę (płatności składek za pracownika dokonuje pracodawca, ale składki te są odliczane z wynagrodzenia
pracownika). Pracownik finansuje: połowę składki na ubezpieczenie emerytalne (tj. 9,76%), w części ubezpieczenie rentowe (tj. 1,5%) oraz w całości składkę na ub. chorobowe (tj. 2,45%).
Pracodawca finansuje: połowę składki na ubezpieczenie emerytalne (9,76%), w części ubezp. rentowe (4,5%) oraz w całości składkę na ubezpieczenie wypadkowe (0,67-3,33%).
W sumie, obciążenie z tytułu składek pracownika i pracodawcy w stosunku do wynagrodzenia brutto wynosi (w zależności od stawki ubezpieczenia wypadkowego) 28,64-31,30%
Zapłacone składki podlegają odliczeniu od dochodu dla potrzeb opodatkowania podatkiem dochodowym. Oznacza to, że nie płaci się podatku od kwot składek (składki są odliczane
przed obliczaniem zaliczki).
W trakcie urlopu wychowawczego i urlopu macierzyńskiego również pobierane są składki na ubezpieczenie społeczne. Składki te finansuje budżet Państwa (pod warunkiem, że osoby
pobierające zasiłki nie podlegają ubezpieczeniu z innego tytułu). Składki dla bezrobotnych finansują powiatowe urzędy pracy z Funduszu Pracy.
Umowa zlecenia, o dzieło
W przypadku umów zlecenia, od 14 stycznia 2000 roku obowiązują
zmienione zasady w odniesieniu do składek na ubezpieczenie społeczne.
Obecnie dochód z umowy zlecenia traktuje się tak jak dochód ze stosunku pracy, gdzie występuje generalna zasada obowiązkowego podlegania składkom. Szczegółowe
zasady wyglądają następująco:
- jeśli umowa zlecenia jest jedynym zatrudnieniem (tzn. zleceniobiorca nie jest zatrudniony nigdzie na podstawie umowy o pracę) - składki na ub. emerytalno-rentowe
są obowiązkowe (chorobowe jest dobrowolne, wypadkowe jest obowiązkowe)
- jeśli zleceniobiorca zawarł umowę ze swoim pracodawcą (tzn. łączy go z nim stosunek pracy) - składki są obowiązkowe
- jeśli zleceniobiorca zawarł umowę, ale nie ze swoim pracodawcą (tzn. jest zatrudniony u innego pracodawcy) - nie ma obowiązkowych składek. Jeśli jednak
z tytułu umowy o pracę, podstawa do obliczania składek jest niższa od najniższego wynagrodzenia - wówczas umowa zlecenia podlega obowiązkowym składkom.
Należy podkreślić, że obecnie dla podlegania składkom nie ma znaczenia okres trwania umowy zlecenia (tak jak to było przed 14 stycznia 2000).
Podstawą do naliczania składek jest wynagrodzenie z tytułu umowy zlecenia. Wysokość składek oraz zasady finansowania są takie same jak w przypadku umowy
o pracę (tzn. składki emerytalne i rentowe finansowe są po części przez zleceniobiorcę i zleceniodawcę, chorobowe przez zleceniobiorcę, wypadkowe przez zleceniodawcę).
Nie podlegają obowiązkowym składkom studenci do ukończenia 26 lat oraz uczniowie szkół ponadpodstawowych.
W przypadku umowy o dzieło, obowiązkowe składki wystąpią, gdy umowa o dzieło została zawarta z własnym pracodawcą. W odróżnieniu od umów zlecenia, jeśli
umowa o dzieło jest jedynym źródłem dochodu (czyli nie ma innego zatrudnienia) nie występują wtedy obowiązkowe składki. | 
ubezpieczenia 
