Formalności związane z rozpoczynaniem działalności gospodarczej

Rejestracja

Z dniem 31 marca 2009 weszła w życie nowelizacja ustawy o swobodzie działalności gospodarczej wprowadzająca m.in. uproszczone zasady rejestracji firm przez osoby fizyczne.

Zasada "jednego okienka" zakłada, że osoby mające zamiar założyć działalność składają w Urzędzie Gminy jeden wniosek zastępujący dotychczas obowiązujące wnioski do Urzędów: Gminy (wniosek o wpis do ewidencji działalności gospodarczej), Skarbowego (zgłoszenie identyfikacyjne lub aktualizacyjne NIP), Statystycznego (wniosek o nadanie numeru statystycznego REGON) oraz do ZUS lub KRUS (zgłoszenie płatnika składek).

Wypełniony wniosek można złożyć w urzędzie gminy (lub miasta) osobiście lub przez pełnomocnika, przesłać go listem poleconym wraz z notarialnym potwierdzeniem podpisu lub elektronicznie podpisując podpisem elektronicznym (w przypadku braku podpisu kwalifikowanego Urząd zawiadomi przedsiębiorcę o terminie i miejscu podpisania wniosku; w takim przypadku dniem złożenia wniosku jest dzień, w którym przedsiębiorca wniosek podpisał).

Wzór nowego formularza zgłoszeniowego dotyczącego zakładania firm przez osoby fizyczne wprowadza Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie wzoru wniosku o wpis do ewidencji działalności gospodarczej z dnia 24 marca 2009 (Dz. U. Nr 50, poz. 399). Formularz ten jest jednocześnie wnioskiem o wpis do ewidencji działalności gospodarczej, wnioskiem o zmianę danych, o zawieszenie oraz o wznowienie wykonywania działalności, a także zawiadomieniem o zaprzestaniu wykonywania działalności gospodarczej.

W formularzu EDG-1 należy podać m.in.:

• oznaczenie przedsiębiorcy oraz jego numer ewidencyjny PESEL
• numer NIP
• miejsce zamieszkania i adres przedsiębiorcy
• określenie przedmiotu działalności - czyli opis zakresu czynności według Polskiej Klasyfikacji Działalności
• datę rozpoczęcia działalności gospodarczej
• numer telefonu kontaktowego i adres poczty elektronicznej

Dane z wniosku wraz z kopią zaświadczenia o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej w terminie 3 dni powinny zostać przesłane przez organ ewidencyjny do naczelnika Urzędu Skarbowego, do Urzędu Statystycznego oraz ZUS lub KRUS.

Obecnie rozpoczęcie działalności rozpoczyna się z dniem złożenia wniosku (za wyjątkiem sytuacji, gdy niezbędne jest uzyskanie licencji, zezwoleń lub koncesji) a nie jak było do tej pory - od dnia uzyskania zaświadczenia o wpisie.

Koncesji wymaga prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie (na podstawie Ustawy o swobodzie działalności gospodarczej:

• poszukiwania lub rozpoznawania złóż kopalin, wydobywania kopalin ze złóż, bezzbiornikowego magazynowania substancji oraz składowania odpadów w górotworze, w tym w podziemnych wyrobiskach górniczych,
• wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym,
• wytwarzania, przetwarzania, magazynowania, przesyłania, dystrybucji i obrotu paliwami i energią,
• ochrony osób i mienia,
• przewozów lotniczych,
• rozpowszechniania programów radiowych i telewizyjnych.

Organem koncesyjnym jest minister właściwy ze względu na przedmiot działalności gospodarczej podlegającej koncesjonowaniu. Koncesji udziela się na czas oznaczony, nie krótszy niż 5 lat i nie dłuższy niż 50 lat.

Dla niektórych rodzajów działalności wprowadzony został obowiązek uzyskania zezwolenia. Zezwolenia wymaga wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie określonym w przepisach odrębnych ustaw. Konieczność uzyskania takich zezwoleń wynika m.in. z przepisów ustaw: o działalności ubezpieczeniowej, o transporcie drogowym, Prawo farmaceutyczne, o obrocie instrumentami finansowymi, itd.

Zgłoszenie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej nie podlega opłacie.

Spółki handlowe i inni przedsiębiorcy

Rejestracji spółek prawa handlowego, fundacji oraz stowarzyszeń prowadzących działalność gospodarczą dokonuje się w KRS. Wraz z wypełnionym wnioskiem osoby, które będą działać w imieniu spółki składają przed sądem swoje podpisy albo ich uwierzytelnione notarialnie wzory.

Zmiany informacji zgłoszonych w KRS należy dokonać w ciągu 14 dni a wykreślenia w ciągu 7 dni od zakończenia działalności.

Z rejestracją firmy wiążą się koszty 150 zł (rejestracja osoby fizycznej) lub 1000 zł (rejestracja innych przedsiębiorców). Zmiana wpisu to koszt rzędu: odpowiednio 80 zł i 400 zł. Natomiast wykreślenie kosztuje 80 zł i 300 zł.

Bank

Po uzyskaniu numeru REGON można założyć firmowe konto (podstawowy rachunek bankowy). Nie wszyscy przedsiębiorcy muszą takie konto posiadać, ale rachunek firmowy przydaje się w przypadku rozliczeń z US czy ZUS.
Posiadanie rachunku firmowego wiąże się z opłatami nawet do kilkudziesięciu złotych miesięcznie za jego prowadzenie.

Urząd Skarbowy

• formy opodatkowania podatkiem dochodowym
• bycia albo nie podatnikiem podatku VAT

Druk wyboru formy podatku dochodowego zawiera podstawowe dane o przedsiębiorcy oraz jego deklarację co do formy opodatkowania - ryczałtowe (karta podatkowa lub ryczałt od przychodów ewidencjonowanych) lub na zasadach ogólnych. Należy pamiętać, że w zależności od rodzaju działalności twój wybór może być ograniczony.

Osoba rozpoczynająca działalność (wykonywanie czynności podlegających opodatkowaniu VAT) z mocy prawa jest zwolniona z podatku od towarów i usług, może jednak zrezygnować z tego zwolnienia przed dokonaniem pierwszej czynności opodatkowanej (sprzedaży towaru lub wykonania usługi) poprzez wypełnienie formularza VAT- R lub pisemne zawiadomienie naczelnika Urzędu Skarbowego o zamiarze rezygnacji.
W przypadku, gdy podatnik (spółka) będzie przeprowadzał transakcje wewnątrzwspólnotowe zobowiązany jest złożyć formularz VAT-R/UE. Opłata skarbowa z tytułu rejestracji podatnika VAT wynosi 170 zł.

Jeżeli jakiekolwiek dane podane w formularzach NIP lub VAT ulegną zmianie należy zaktualizować zgłoszenie w terminie 14 dni od momentu zaistnienia zmiany. W przeciwnym razie grożą poważne sankcje.

ZUS

Wprowadzenie zasady "jednego okienka" nie zwalnia przedsiębiorców, w określonych sytuacjach, od konieczności załatwiania spraw w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych. Osobiście, przedsiębiorcy są zobowiązani do złożenia w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych druków ZUS ZUA oraz ZUS ZZA.

Reguła jest taka, że za pracowników płaci się wszystkie ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, wypadkowe i chorobowe), ubezpieczenie zdrowotne (stanowiące część podatku dochodowego) oraz Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. W przypadku osób fizycznych prowadzących działalność indywidualną, ubezpieczenie chorobowe jest dobrowolne, a na pozostałe ubezpieczenia społeczne i Fundusz Pracy, muszą one płacić składki od podstawy wynoszącej przynajmniej 60% przeciętnego wynagrodzenia.

Od 24 sierpnia 2005 r. nowo zakładane firmy płacą kilkakrotnie niższe składki na ubezpieczenia społeczne ZUS. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne ZUS (emerytalne i rentowe) w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej ma stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia.