VAT to podatek od obrotu płacony przez podmioty gospodarcze. Podatek płacony
jest przede wszystkim od sprzedanych towarów i świadczonych usług. Podatnikiem
VAT staje się każdy podmiot gospodarczy po przekroczeniu pewnej wysokości swoich
obrotów (150.000 PLN - w roku 2011).
Mechanizm działania
Przepisy polskie określają podatek VAT jako podatek od towarów i usług. Podatek
określany jest też jako podatek od wartości dodanej (z ang. Value Added Tax
- VAT) a związane jest to z podstawową zasadą rządzącą tym podatkiem.
Podatek płacony jest miesięcznie lub kwartalnie. Podatnik nalicza podatek od wartości
sprzedanych towarów w danym okresie (jest to tzw. podatek należny), jednak
nie jest to jeszcze podatek do zapłacenia. Następnie od podatku należnego odlicza
kwoty podatku VAT, który zapłacił przy nabyciu sprzedawanych przez niego towarów
(podatek zawarty w fakturach zakupu to tzw. podatek naliczony). Podatek, który
faktycznie podlega zapłacie do urzędu skarbowego w danym okresie to różnica
miedzy podatkiem należnym a naliczonym. W ten sposób podatek płacony jest faktycznie
tylko od "wartości dodanej" tj. w praktyce od kwoty marży dodanej przez sprzedawcę.
Gdyby nie ten mechanizm to podatek VAT byłby płacony wiele razy przez różne
podmioty od tych samych kwot.
Przykład
Firma "Złota rama" jest przedsiębiorstwem handlowym, które sprzedaje rowery.
W styczniu kupiła bezpośrednio od producenta rower, za który zapłaciła
1230 zł (faktura zakupu obejmowała: 23%-owy podatek naliczony 230 zł + cena
netto 1000 zł). Firma stosuje przy sprzedaży 50% marży, w naszym przykładzie
jest to więc 500 zł (50% x 1000 zł). Następnie w tym samym miesiącu firma sprzedaje
rower w swoim sklepie za kwotę 1845 zł (faktura sprzedaży obejmuje: cena netto
1500 zł + 23%-owy podatek należny 345 zł). Podatek do zapłacenia do urzędu skarbowego
to różnica między podatkiem należnym i naliczonym tj. 115 zł (345 zł - 230 zł).
Podatek płacony jest więc faktycznie tylko od kwoty marży sprzedawcy (500 zł
x 23% = 115 zł). Gdyby podatek VAT musiał być płacony od całej kwoty sprzedaży
netto, to firma "Złota rama" musiałaby do urzędu skarbowego zapłacić na transakcji
sprzedaży roweru trzy razy większy podatek (1500 zł x 23% = 345 zł).
W praktyce, firmy mają wiele transakcji zakupu i sprzedaży w jednym miesiącu,
gdzie podatkiem do zapłaty jest różnica między sumą podatku należnego a sumą
podatku naliczonego. Nadwyżka podatku należnego nad naliczonym podlega wpłacie
do urzędu skarbowego. Jeśli podatek naliczony jest wyższy od należnego, wtedy
wartość ta przechodzi do odliczenia na okres następny lub podlega pod pewnymi
warunkami zwrotowi (w tym przypadku to nie podatnik, ale urząd płaci podatnikowi).
Kto jest podatnikiem VAT
Podatnikiem VAT zostaje się obowiązkowo lub dobrowolnie.
Obowiązkowo podatnikiem zostaje każdy podmiot gospodarczy, gdy:
- wykonuje czynności podlegające VAT
- wartość obrotów (sprzedaży) przekroczyła próg 150.000 PLN
Dobrowolnie można zostać podatnikiem VAT, nawet jeśli obroty podatnika nie przekroczyły powyższej kwoty. Zalety bycia podatnikiem VAT to możliwość odliczania podatku
naliczonego przez podatnika oraz firm współpracujących z nim. Rozpoczynając działalność gospodarczą można złożyć
stosowne oświadczenie do urzędu skarbowego i zostać podatnikiem VAT już od początku działalności. |