|
Przedawnienie roszczeń w praktyce |
Przedawnienie roszczeń to bardzo specyficzna instytucja, której celem jest urealnienie stanu prawnego w stosunku do rzeczywistych stosunków gospodarczych poprzez zwolnienie dłużnika
z obowiązku spełnienia świadczenia, którego wierzyciel i tak nie dochodzi.
W pewnym uproszczeniu można powiedzieć, iż przedawnienie polega na tym, że na skutek upływu czasu tracimy możliwość aktywnego egzekwowania naszych uprawnień jako wierzycieli,
albo też wierzyciel traci możliwość skutecznego egzekwowania swoich uprawnień wobec nas jako dłużników. Zgodnie z definicją zawartą w art. 117 § 2 kodeksu cywilnego, po upływie
terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia, przy czym zrzeczenie
się zarzutu przedawnienia przed upływem terminu jest nieważne.
Roszczenie przedawnione wciąż istnieje, ale przekształca się w tzw. "roszczenie niezupełne", które cechuje się tym, że nie może być przymusowo egzekwowane. Ponieważ roszczenie
przedawnione nie przestaje istnieć, to w razie sporu sądowego przedawnienie roszczeń nie jest uwzględnianie przez sąd z urzędu, ale konieczne jest, aby dłużnik uchylił się od zapłaty
powołując się na okoliczność przedawniania. Istnienie to odróżnia obecny stan prawny, od regulacji do których przedsiębiorcy zostali przyzwyczajeni przed 1990 r., gdy obowiązywała
zasada, że sąd, państwowa komisja arbitrażowa lub inny organ powołany do rozpoznawania spraw danego rodzaju uwzględniał upływ przedawnienia z urzędu. W przeciwieństwie do
tamtej sytuacji, obecnie sąd, który wie, że roszczenie jest przedawnione, nie bierze tego faktu pod uwagę podczas wyrokowania, jeśli strona nie powołała się na zarzut przedawnienia.
W praktyce oznacza to, że jeśli dłużnik nie powoła się na przedawnienie, to wierzyciel skutecznie uzyska wyrok zasądzający. Jeśli dłużnik powoła się na przedawnienie, to powództwo
zostanie oddalone - ale w przypadku, gdy później dłużnik dobrowolnie dług zapłaci, to spełnione przez niego świadczenie nie będzie traktowane jak nienależne (art. 411 pkt 3 k.c.). Innym
przejawem dalszego istnienia przedawnionego roszczenia jest zasada, że przedawnienie wierzytelności zabezpieczonej zastawem nie narusza uprawnienia zastawnika do uzyskania
zaspokojenia z rzeczy obciążonej (zasady tej nie stosuje się jednak do roszczenia o odsetki lub inne świadczenia uboczne). Warto również wspomnieć, że wierzytelność przedawniona może być potrącona, jeżeli w chwili, gdy potrącenie stało się możliwe, przedawnienie jeszcze nie nastąpiło (art. 502 k.c.).
|
|
|
|
|
Wskaźniki |
minimalne ZUS
(działalność gosp.)
od stycznia 2024 r.
|
podstawa:
|
ub. społeczne
|
4694,40
|
składki:
|
emerytalne
|
916,35
|
rentowe
|
375,55
|
chorobowe
|
115,01
|
wypadkowe
|
78,40
|
razem:
|
1485,31
|
Fundusz Pracy
|
115,01
|
|
|
Kilometrówka
|
za km
|
do 900 cm3
|
0,8900
|
od 900 cm3
|
1,1500
|
|
Dieta
|
45,00
|
|
|
Wszystkie wskaźniki
|
|