Odpowiedzialność cywilna za produkt

Ubezpieczenie to było do niedawna zupełnie nie znane, a przynajmniej mało popularne wsród polskich producentów i usługodawców. Skala stosunków handlowych z zagranicą wymusiła jednak - początkowo głównie na eksporterach - dostosowanie się do wymogów zachodnich kontrahentów.
A ci odpowiedzialność za szkody wywołane wadliwością produktu traktują bardzo poważnie. Zdarza się bowiem, że zaangażowanie firmy w długotrwałe i kosztowne procesy odszkodszkodowawcze stwarza realne zagrożenie dla jej dalszej działalności.

Wzrasta świadomość prawna nabywców, coraz prężniej działają organizacje chroniące prawa konsumentów, a z roku na rok zwiększa się ilość wypłat spektakularnych wręcz odszkodowań poszodowanym przez wadliwie działające produkty.
Wszystko to czyni ubezpieczenie OC za produkt coraz bardziej popularnym, a czasem bezwzględnie wymaganym w stosunkach handlowych.

Dla producenta ryzyko wadliwości produktu może skutkować:
a) sankcjami rynkowymi - utrata rynków zbytu na skutek złej opinii o towarze lub firmie
b) sankcjami prawnymi - możliwość zastosowania przez poszkodowanych konsumentów środków prawnych w obronie własnego interesu ekonomicznego, naruszonego wadliwym działaniem produktu.
Uwaga: Produktem w rozumieniu ubezpieczenia OC może być również usługa, a wadą - zaniedbanie związane z gotowym już produktem (np. niezamieszczenie w opakowaniu leku ulotki z informacją o przeciwwskazaniach do jego użycia).

Przedmiot ubezpieczenia
Przedmiotem ubezpieczenia jest w tym przypadku odpowiedzialność jaką ubezpieczająca się firma ponosi względem osób trzecich, które doznały szkody w mieniu lub uszczerbku na zdrowiu, w związku z działaniem wadliwego produktu.
Uwaga: Odpowiedzialność może ponosić zarówno producent, jak i dystrybutor, który wprowadził produkt na rynek, po uprzednim nadaniu mu swojej marki.

Zakres ubezpieczenia
Towarzystwo obejmuje swoją odpowiedzialnością konsekwencje majątkowe szkód na osobie poszkodowanej (chorba lub śmierć) lub w mieniu, przy czym mienia tego nie stanowi sam wadliwy produkt.
Ubezpieczenie obejmuje również tzw. szkody seryjne, kiedy w wyniku jednej wady następuje ciąg szkód rozciągniętych w czasie. Warunkiem jest wówczas jednak, aby pierwsza szkoda w serii miała miejsce w okresie ubezpieczenia.

Okres ubezpieczenia
Jedną z cech charakterystycznych dla ubezpieczenia OC produktu jest długi okres "inkubacji" szkody. Oddziaływanie pewnych produktów na zdrowie, życie lub mienie może mieć charakter długotrwały, stąd przy analizie ogólnych warunków tego ubezpieczenia szczególną uwagę powinieneś zwrócić na definicję wypadku ubezpieczeniowego.
Podstawowym warunkiem, kwalifikującym wypadek do ewentualnej wypłaty odszkodowania jest jego wystąpienie w okresie ubezpieczenia.
Uwaga: Wypadkiem w rozumieniu powyższego ubezpieczenia nie jest samo zastosowanie, zamontowanie, spożycie, itp. wadliwego produktu, ale moment wystąpienia (ujawnienia się) szkody nim spowodowanej. Może się oczywiście zdarzyć, że terminy te pokryją się, wówczas zbieg tych wydarzeń staje się punktem odniesienia dla określenia ubezpieczyciela odpowiadającego za daną szkodę.

Np. w przypadku szkód na osobie za moment wypadku przyjmuje się najczęściej pierwszą wizytę u lekarza, zakończoną diagnozą potwierdzającą wystąpienie objawów będących następstwem zastosowania wadliwego produktu. Jeżeli jednak postawienie diagnozy nastąpi po upływie okresu ubezpieczenia, ale poszkodowanemu uda się udowodnić, że objawy będące następstwem szkody pojawiły sie jeszcze w jego trakcie - towarzystwo nie może uniknąć odpowiedzialności. To samo dzieje się w przypadku, kiedy samo zdarzenie powodujące szkodę będzie miało miejsce przed rozpoczęciem okresu ubezpieczenia, ale pierwsze objawy pojawią się już w jego trakcie.

Suma gwarancyjna
Może być określona dla jednego wypadku (wówczas nawet jeśli wskutek jednego wydarzenia objętego ochroną ubezpieczeniową poszkodowanych zostanie wiele osób, suma ta stanowić będzie maksymalną kwotę do rozdysponowania pomiędzy nimi, ale jeżeli w okresie ubezpieczenia wystąpią inne zdarzenia ubezpieczona firma - bez koniecznośći opłacenia dodatkowej składki - może liczyć na pokrycie roszczeń do tej samej wysokości).
Może być określona również dla wielu wypadków (wówczas ulega wyczerpaniu przy każdorazowej wypłacie odszkodowania i jeśli ubezpieczony nie uzupełni jej opłacając dodatkową składkę, to co pozostanie będzie stanowiło limit odpowiedzialności ubezpieczyciela).

Ponieważ ubezpieczenie OC za produkt traktowane jest jako rozszerzenie polisy odpowiedzialności cywilnej ogólnej (związanej z prowadzeniem działalności gospodarczej) zdarza się, że towarzystwa z góry określają sumę gwarancyjną na poziomie procentowo określonej części sumy z OC ogólnej.

Składka
Określana jest najczęściej w promilach w stosunku do wielkości obrotu planowanego w okresie ubezpieczenia albo do sumy gwarancyjnej.