Zasady dobrego biznes planu

• Przygotuj się - zbierz dane, zarezerwuj potrzebny czas
  Sporządzając biznes plan powinieneś dysponować pełnymi i wiarygodnymi danymi, tak aby prognozy twoich przychodów i kosztów też były wiarygodne.
  Budowa biznes planu to pewien proces, jeżeli nawet uda ci się go sporządzić w krótkim czasie, dużo zajmie analiza wrażliwości, czyli ocena skutków zmian danych wejściowych.
• Skup się na żywej gotówce
  Powinieneś dokładnie wiedzieć ile musisz wyłożyć i ile z powrotem do ciebie wróci. Z tego powodu zwracaj uwagę przede wszystkim na przepływ pieniężny (cash flow), później na zysk netto.
• Nie patrz ile masz, ale ile musi mieć firma
  Projektując firmę musisz ją wyposażyć we wszystko, co pozwoli jej konkurować na rynku. Nie kieruj się tylko swoim majątkiem, biznes plan nie służy do jego inwentaryzacji, ale do określenia rzeczywistych potrzeb biznesu. Dopiero na podstawie uzyskanych danych zdecydujesz, czy ciężar firmy udźwigniesz sam, czy też powinieneś poszukać wspólników.
• Nie przesadzaj ze szczegółowością danych, ale też ich nie wymyślaj
  Nie chodzi o to aby każda wielkość wykorzystana w prognozach była podana z największą szczegółowością, kieruj się jej istotnością. Naprawdę nie ma znaczenia czy jednorazowy wydatek osiągnie 2 czy 3 tys. zł, ale będzie bardzo ważne, czy cena sprzedaży twojego produktu wyniesie 1 czy 1,05 zł, szczególnie jeżeli zamierzasz sprzedawać go w milionach sztuk na miesiąc.
  Jeżeli nie możesz uzyskać konkretnej wielkości staraj się ją przybliżyć, na pewno jednak nie strzelaj, sam nie uwierzysz w swój biznes plan.
• Operuj na danych realnych
  Nie ma potrzeby szacowania inflacji na przyszłość, wielkości realne zawsze nimi pozostaną.
  Pomiń VAT, w ogólnym rozrachunku to nie firma jest jego podatnikiem.
• Dobierz właściwe okresy
  Biznes plan powinieneś zestawić w okresach kwartalnych, dane miesięczne mogą być niewiarygodne, natomiast roczne zbyt ogólne.
• Nie przesadzaj z długością prognoz
  Okresy prognozy dłuższe niż kilka (cztery, pięć) lat powodują, że wielkości uzyskiwane w ich końcach są zupełnie niewiarygodne. Lepiej dokładnie zestawić dane w krótszym okresie niż zgadywać odległą przyszłość.
• Załóż przynajmniej dwa warianty rozwoju przyszłości - oczekiwany i pesymistyczny
  Pierwszy oddawać będzie scenariusz najbardziej prawdopodobny, takiego rozwoju firmy powinieneś się spodziewać, drugi odpowie ci, czy poradzisz sobie także w gorszych warunkach.
• Nie bój się testowania najbardziej czarnych wizji
  Będziesz przynajmniej świadom wrażliwości twojego modelu biznesu na zmiany warunków rynkowych.
• Bądź ostrożny
  Lepiej nieco zaniżyć szacunki niż być zbytnim optymistą. Ale też bez przesady, biznes plan, w którym wszystkie wpływy zmniejszysz o połowę na pewno nie będzie planem wiarygodnego biznesu.
• Nie oszukuj się
  Jeżeli biznes plan w wariancie oczekiwanym daje nikłą szansę twojej firmie, a w dodatku model finansowy jest wrażliwy, konsekwencja nie jest wskazana, warto pomyśleć o czymś innym.

Biznes plan krok po kroku

Przychody
Zacznij od tego, co i w jakich ilościach będziesz sprzedawał. W arkuszu kalkulacyjnym powinieneś zestawić uproszczony rachunek zysków i strat. Określ ile w każdym kwartale uda ci się sprzedać i za jaką cenę. Swoje szacunki oprzyj na danych dotyczących konkretnego rynku - jeżeli zamierzasz produkować okna i to głównie na rynek lokalny, musisz poszukać wielkości dotyczących miejscowego rynku budowlanego - wartości produkcji okien obecnie i prognozowane wielkości na lata przyszłe. Następnie powinieneś starać się oszacować twój udział w rynku na poszczególne lata. Możesz także próbować szacować wielkości kontraktów, jakie możesz zawrzeć w najbliższych latach. Ale pamiętaj, że wolniejszy od przewidywanego wzrost całego rynku może znacznie skorygować w dół przewidywania dotyczące przychodów twojej firmy.

Koszty
Podziel je na stałe (które firma będzie ponosić co miesiąc, bez względu na to czy cokolwiek sprzeda) oraz zmienne (uzależnione od obrotu). Stałe będą związane z utrzymaniem biura, zakładu, większością pensji pracowników, niektórymi podatkami i opłatami. Zmienne będą funkcją wielkości produkcji czy obrotów firmy. Tak jak dla poszczególnych asortymentów szacowałeś przychody tak teraz musisz określić koszty związanych z nimi surowców i materiałów, pracy. Załóż pewien margines strat i ubytków. Nie zapomnij o wydatkach na transport, promocję i reklamę, a także formalno-prawnych kosztów założenia i funkcjonowania firmy.

Majątek
Prosty bilans przedsiębiorstwa musi uwzględniać jego wyposażenie. Za każdym razem określ wartość konkretnej pozycji. Skup się na majątku trwałym: prawach, licencjach, patentach, nieruchomościach, maszynach, środkach transportu. Majątek obrotowy oszacujesz na podstawie wielkości sprzedaży.

Kapitał
Teraz sprawa najważniejsza. Jeżeli od wartości potrzebnego majątku odejmiesz swoje własne fundusze, otrzymasz kwotę, której ci brakuje. Jeżeli będzie ona względnie niewielka (nominalnie i w stosunku do twojego własnego wkładu) możesz zwrócić się do banku o kredyt. Jeżeli jednak firma wymaga naprawdę dużego kapitału, powinieneś rozważyć czy nie wejść z kimś w spółkę.

Koszty finansowe i amortyzacja
Struktura kapitałowa da ci odpowiedź, jakiej wysokości kredyty musisz zaciągnąć i ile zapłacisz od nich odsetek. Amortyzacja to efekt zużywania się (technicznego i moralnego) majątku trwałego. Odpisy amortyzacyjne powinny zapewnić firmie odbudowę traconych zasobów. Z punktu widzenia firmy amortyzacja jest całkiem pożądanym kosztem; nie wymaga bowiem ponoszenia wydatków, a obniża podstawę opodatkowania i tym samym umożliwia płacenie niższych podatków.

Przepływy pieniężne
Rachunek przepływów gotówkowych (cash flow) pozwoli ci ocenić ile pieniędzy do firmy trzeba włożyć i ile przyniesie ona z powrotem.
Z plusem ujmujesz: wniesiony kapitał, zaciągnięte kredyty i pożyczki, wyemitowane dłużne papiery wartościowe, wszelkie przychody i zyski nadzwyczajne.
Natomiast z minusem: wypłaty dla właścicieli zmniejszające kapitał, spłaty kredytów i pożyczek, wykup dłużnych papierów wartościowych, wszelkie koszty z wyjątkiem amortyzacji.
W poszczególnych okresach powyższe saldo może być ujemne, ale narastająco musi być dodatnie.

Wycena
Najczęściej na podstawie przepływów pieniężnych wylicza się wartość firmy. W tych metodach wartość firmy to suma jej zdyskontowanych (tzn. pomniejszonych im bardziej odsunięte w czasie) przepływów pieniężnych netto.